Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 562/2006 z dnia 15 marca 2006 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny schengen )
Niniejsze rozporządzenie zmienia istniejące prawodawstwo w zakresie poddawania osób przekraczających granice wewnętrzne odprawom granicznym. Zgodnie z zamierzeniami rozporządzenie ma poprawić część legislacyjną zintegrowanej polityki zarządzania granicami poprzez ustanowienie zasad dotyczących przekraczania granic zewnętrznych i ponownego wprowadzenia odpraw na granicach wewnętrznych.
Rozporządzenie to ma zastosowanie do wszystkich osób przekraczających wewnętrzne, lub zewnętrzne granice kraju Unii Europejskiej (UE).
Granice zewnętrzne
Granice zewnętrzne można przekraczać tylko na przejściach granicznych podczas ustalonych godzin otwarcia.
Przekraczając granicę zewnętrzną, obywatele Unii Europejskiej (UE) i inne osoby korzystające z prawa do swobodnego przepływu osób na terytorium UE (jak członkowie rodziny obywatela UE) są poddawani minimalnej odprawie. Ta minimalna odprawa ma na celu ustalenie ich tożsamości na podstawie dokumentów podróży i obejmuje szybką i prostą weryfikację ważności dokumentów oraz obecności śladów ich sfałszowania lub podrobienia. Obywatele państw nienależących do UE są poddawani szczegółowym odprawom. Taka szczegółowa odprawa polega na weryfikacji warunków regulujących wjazd, z uwzględnieniem weryfikacji w wizowym systemie informacyjnym (VIS), oraz – w stosownych przypadkach – dokumentów pobytowych i umożliwiających prowadzenie działalności zawodowej.
W przypadku pobytu nieprzekraczającego trzech miesięcy w okresie sześciomiesięcznym obywatel państwa trzeciego:
• musi posiadać ważnyDOKUMENT podróży,
• musi posiadać ważną wizę, gdy jest wymagana,
• musi uzasadnić cel planowanego pobytu i posiadać wystarczające środki utrzymania,
• nie może posiadać wpisów w systemie informacyjnym Schengen (SIS) w celu odmowy wjazdu,
• nie może być uważany za stanowiącego zagrożenie dla porządku publicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zdrowia publicznego lub stosunków międzynarodowych w krajach UE.
Jeżeli powyższe warunki nie zostały spełnione, następuje odmowa wjazdu na terytorium UE, chyba że mają zastosowanie przepisy specjalne (np. zezwolenie na wjazd ze względów humanitarnych).
Dokumenty podróży obywateli krajów nienależących do UE muszą być systematycznie stemplowane przy wjeździe i wyjeździe. Jeżeli dokument nie został opatrzony stemplem przy wjeździe, można domniemywać, że posiadacz nie spełnia lub przestał spełniać warunki pobytu. Jednak obywatel państwa nienależącego do UE może przedstawić wszelkie wiarygodne dowody, takie jak bilety podróżne lub dowody jego obecności poza terytorium państw członkowskich, że spełnia on warunki dotyczące czasu trwania pobytu krótkoterminowego.
Odprawy graniczne przeprowadzane są przez straż graniczną . Straż graniczna ma obowiązek wykonywać swoje obowiązki w sposób zapewniający pełne poszanowanie godności osoby ludzkiej. Niedopuszczalne jest dyskryminowanie osób ze względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, religię, przekonania, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.
Kraje UE muszą rozmieścić odpowiednią liczbę personelu i wielkość zasobów, aby zapewnić jednolity poziom kontroli na granicach zewnętrznych. Muszą również zagwarantować, że straż graniczną stanowią wyspecjalizowani i odpowiednio przeszkoleni profesjonaliści. Kraje UE pomagają sobie wzajemnie w skutecznej realizacji kontroli granicznej. Współpracę operacyjną koordynuje Europejska Agencja ds. Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich UE (FRONTEX).
Granice wewnętrzne
Każda osoba, bez względu na narodowość, może przekroczyć granice wewnętrzne na dowolnym przejściu granicznym bez przechodzenia przez odprawę. Policja może wykonywać swoje uprawnienia w strefach przygranicznych w ten sam sposób, co na pozostałym terytorium kraju, pod warunkiem że nie są one równoważne z dokonywaniem odpraw granicznych.
Kraje UE muszą usunąć wszelkie przeszkody, aby zapewnić płynny przepływ ruchu na drogach przechodzących przez przejścia graniczne na granicach wewnętrznych.
Jeżeli istnieje poważne zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego, UE może wyjątkowo przywrócić kontrolę graniczną na swoich granicach wewnętrznych na czas ograniczony, w zasadzie, do trzydziestu dni. Jeżeli takie kontrole mają być wprowadzone, konieczne jest jak najszybsze poinformowanie o tym fakcie innych krajów UE oraz Komisji. Należy poinformować także Parlament Europejski.
Na co najmniej piętnaście dni przed planowaną datą przywrócenia kontroli granicznej mają miejsce konsultacje pomiędzy krajami UE i Komisją w celu zorganizowania wzajemnej współpracy i zbadania proporcjonalności środków w stosunku do zdarzeń stanowiących podstawę dla przywrócenia kontroli granicznej. Decyzja o przywróceniu kontroli granicznej na granicach wewnętrznych musi być podjęta z zachowaniem przejrzystości i podana w pełni do wiadomości opinii publicznej, o ile nie istnieją nadrzędne powody związane z bezpieczeństwem, przemawiające za odstąpieniem od tej zasady.
W wyjątkowych okolicznościach kraj UE może przywrócić kontrolę graniczną na swoich granicach wewnętrznych w trybie natychmiastowym, jeżeli wymagają tego względy porządku publicznego lub bezpieczeństwa narodowego. Inne kraje UE oraz Komisja muszą być niezwłocznie powiadomione o tym fakcie.
AKTY POWIĄZANE
Decyzja Rady nr 2010/252/UE z dnia 26 kwietnia 2010 r. uzupełniająca kodeks granicznySCHENGEN w odniesieniu do ochrony granic morskich w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez Europejską Agencję ds. Zarządzania Współpracą Operacyjną na Granicach Zewnętrznych Państw Członkowskich Unii Europejskiej [Dz.U. L 111 z 4.5.2010].
SPRAWOZDANIE Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie funkcjonowania przepisów dotyczących stemplowania dokumentów podróży obywateli państw trzecich zgodnie z art. 10 i 11 rozporządzenia (WE) nr 562/2006 ustanawiającego wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) [COM(2009) 489 wersja ostateczna –nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym].